Bel fıtığı için ameliyat kararı bazen tıbbi bir gereklilik olabileceği gibi bazen de hasta ve doktor tarafından beraber alınır. Bel ve bacak ağrıları şikayeti ile doktora giden ve çekilen MR’larında bel fıtığı gözlemlenen hastaların ilk merak ettiği soru ameliyatın gerekli olup olmadığı ya da ne zaman ameliyat gerektiğidir.
Bel fıtığı için ameliyat şart mı?
Aniden başlayan veya uzun süredir devam eden, bel hareketlerini zorlaştıran, hatta belin kilitlendiği, çok zor yürünen durumlarda hastalar tedavi için çare arar; bir an önce ağrısız hayatlarına dönmek ister. Bu aşamada bazen hasta fonksiyonellik yerine fıtık olgusunun kendisine takılır. Fıtığın alınması ile anatomik-fizyolojik olarak normale dönmeyi ister. Çoğu kez bel fıtığı tanısı hastanın sorunlarını basit bir çerçevede tanımlar. Ameliyat, bu iyi tanımlanmış soruna net bir çözüm sunduğu için çekici gelebilir. Oysa ki bel ağrısı daha karmaşık bir problemdir. Her bel fıtığı görüntüsüne ameliyat önerilmez. Bel ameliyatlarının başarı oranı, fayda görmesi muhtemel hastaların doğru seçimi ile yakından ilişkilidir. Eğer lomber MR filminde fıtık görülen her hasta ameliyat edilseydi, ameliyatların başarı oranı çok düşük olurdu. Bu nedenle “bel fıtığı ne zaman ameliyat edilir?” sorusunun cevabı çok önemlidir.
Bel fıtığı hastası hemen ameliyat olmalı mı?
Bel fıtığı, bel ve bacak ağrısına yol açan önemli bir sorun olsa da vakaların büyük bir bölümünde şikayetler zaman içinde (1-1,5 ayda) tedavi ile veya kendiliğinden düzelir. Çoğu kişi günlük yaşam aktivitelerini değiştirme (örneğin ağır yük kaldırmama), beli güçlendirecek egzersizler, fizik tedavi, ağrı kesici ilaçlar gibi yöntemlerle iyileşir. Bu ve benzeri ameliyatsız tedavi seçenekleri ile şikayetleri geçmeyen hastalarda ameliyat düşünülebilir. Çoğu durumda bel fıtığı hemen ameliyat edilmez. Bir bekleme süresi verilerek hastaya ameliyatsız iyileşme şansı tanınır. Bu süre için farklı bazı uzmanlar 6 hafta, bazı uzmanlar 3 ay, bazı uzmanlar da 6 ay beklemeyi savunur. Ancak bazı durumlar vardır ki hiç vakit kaybetmeden bel fıtığı ameliyatı yapılmalıdır.
Bel fıtığı ameliyatı için beklemenin önerilmediği durumlar
Bel fıtığı belli sinir köklerini sıkıştırırsa ve bu sinir köklerinin uyardığı kaslarda kuvvetsizlik ve duyu kaybı gibi nörolojik belirtiler oluşursa ameliyatın geciktirilmeden yapılması gerekir. Mesane ve bağırsak fonksiyonlarının bozulduğu kauda ekuina sendromu da acil ameliyat edilmesi gereken bir sorundur.
Bel fıtıkları laminektomi, diskektomi, mikro-diskektomi, yapay disk cerrahisi, spinal füzyon gibi farklı tekniklerle ameliyat edilebilmektedir. Benim tercih ettiğim metot başarı oranı en yüksek olan mikrocerrahi yöntemi ile mikro-diskektomi ameliyatıdır.
Bel fıtığı ameliyatı kararında hastanın düşüncesi önemli midir?
Bel fıtığı ameliyat kararını çoğu kez hasta ve doktor beraber alır. Bu durumda hastanın şu sorular üzerinde düşünmesi gerekir:
- Bel ameliyatı fikri açısından rahat mıyım? Yoksa ameliyat tamamen kaçınmak istediğim bir şey mi?
- Birkaç aydır egzersiz, ilaç ve fizik tedaviyi denedim. Bunlar işe yaradı mı, yaramadı mı?
- Ağrım artık daha fazla dayanamayacağım kadar şiddetli mi; yoksa bir süre idare edebilir miyim?
- Ağrımı hemen azaltıp işe çabuk dönmem gerekiyor mu; yoksa yavaş yavaş iyileşmeye zamanım var mı?
Ancak doktorunuz yukarıdaki zorunlu ameliyat gerektiren durumu size bildirdiyse vakit kaybetmemeniz gerekir.
