Omurga, omur dediğimiz kemikler ve onların aralarında yer alan disklerden oluşan bir yapıdır. Sağlıklı bir omurgaya yandan bakıldığı zaman hafif bir eğimi vardır. Bu eğim omurganın vücut hareketlerinden ve yer çekiminden kaynaklanan baskıyı emmesini sağlar.
Arkadan bakıldığında, sırt boyunca aşağı doğru düz görünmeli. Omurgada anormallikler olduğu zaman, omurganın eğimi bozulur. Eğriliğin tipine göre Lordoz, Kifoz ve Skolyoz adını alırlar.
- Lordoz: Lordoz olan kişinin omurgası bel kısmında ciddi anlamda içe dönüktür.
- Kifoz: Kifoz, anormal şekilde kavisli sırt olarak görülür (50 dereceden fazla).
- Skolyoz: Skolyoz olan kişinin omurgasında yanlara doğru eğim vardır. Bu genelde S veya C şekillidir.
Omurga eğriliğinin nedenleri
Çocuklarda omurga eğriliğinin sık görülen nedenlerini şöyle sıralayabiliriz:
- Akondroplazi: Kemiklerin normal büyümedikleri bir bozukluk, cücelik olarak adlandırılan kısa boyluluğa sebep olur.
- Spondilolistezis: Omurganın özellikle bel kısmında ileri kaymasıdır.
- Osteoporoz: Omurganın kırılganlığı
- Obezite veya aşırı kilolu olmak
- Kifoz: Anormal derecede eğimli sırt
- Omurgadaki kemiklerin arasındaki disklerde görülen enfeksiyonlar
- İyi huylu çocuk lordozu
- Rahimde anormal omurga gelişimi
- Duruş bozuklukları
- Scheuermann hastalığı, omurganın şeklinin bozulmasına sebep olur
- Artrit
- Spina bifida, fetüsün rahim içindeki gelişimi sırasında doğru şekilde kapanmaması
- Omurga tümörleri
Yetişkinlerde görülen yaygın skolyoz türlerinin neden kaynaklandığını bilmiyoruz. Ancak hastalığın genetik olarak aileden aktarıldığı biliniyor. Bir hastalık, yaralanma, enfeksiyon veya doğum kusuru buna sebep olabilir.
Omurga eğriliğini nasıl anlarız?
Belirtiler rahatsızlığın şiddeti ve eğriliğin türüne göre değişim gösterebilirler:
Lordoz,
- Sırtın çökük olması, kalçaların daha belirgin olması
- Sert bir yüzey üzerinde yatarken ve ileri doğru eğilince değişmeyen bel ve yüzey arasındaki büyük açıklık
- Bel ağrısı ve rahatsızlığı
- Belli şekillerde hareket etme zorlukları
Kifoz,
- Başın vücudun kalanından önde olması
- Sırtta eğim veya kambur
- Sırt veya bacaklarda yorgunluk
Skolyoz
- Kürek kemiklerinin birinin yüksekte birinin alçakta olması
- Eşit olmayan bel veya kalça
- Bir tarafa doğru eğilme
Çocuklarda omurga eğriliği tedavisi
Tedavi rahatsızlığın ciddiyeti ve sahip olunan eğrilik türüne göre belirlenir. Hafif düzeyde omurga eğriliği, özellikle duruş kaynaklı kifoz, tedavi edilmeye gerek duyulmaz. Daha ciddi eğriliklerde ise tıbbi cihazların kullanımı ve ameliyat gerekli olabilir.
Lordoz
- Ağrı ve şişkinlikler için ilaçlar
- Egzersiz ve fizik terapi ile kas gücü ile esnekliğinin arttırılması
- Korse takmak
- Kilo verme
- Ameliyat
Kifoz
- Egzersiz ve ağrılar için anti-inflamatuvar ilaçlar
- Korse takmak
- Ağır omurga eğriliği için ameliyat
- Kas gücünü arttırmak için spor ve fizik terapi
Skolyozdaki
- Gözlem: Eğer az bir eğrilik varsa doktor bunun ilerleyip ilerlemediğini görmek için 4-6 ayda bir ziyaret isteyebilir.
- Korse: Eğriliğin derecesine göre bazen çocuklar veya ergenler için korse istenebilir. Bu eğriliğin ilerlemesine engel olur.
- Ameliyat: Eğer eğrilik çok ağırsa ve kötüye gidiyorsa bazen ameliyat gerekli olabilir.
- Vücut şekillendirme: Bu işlemde çocuk anestezi altındayken omuzlarından kalçasına kadar bir araç takılır. Bu 3 yaşa kadar her bir kaç ayda bir değiştirilir. Bu genelde büyüdükçe skolyozu daha kötü hale gelecek gibi görünen küçük çocuklar için uygulanır.
Spor programları, kayropraktik tedavi, elektrik uyarımı ve besin takviyelerinin skolyozun gelişimini önleme konusunda faydalı oldukları kanıtlanmış değil. Ancak yine de normal işlevlere devam edebilmek için güç ve esneklik kazanmak gerekli. Bu da skolyoz olan kişinin daha fazla efor sarfetmesi ve dikkatli olmasını gerektirir.
Omurga eğriliği için ameliyat yapılır mı?
Omurga eğriliği için aşağıdaki prosedürler takip edilebilirler:
- Omurga aracı: Kanca, çubuk ve kablo gibi araçlar omurgaya takılarak omurga kemiklerinin hizaya gelmeleri sağlanır ve omurga birleşmesi sırasında güvende tutulurlar.
- Stabilizasyon: Omurları vida ve rotlar ile sabitleyerek normal açısına getirmek.
- Yapay disk yerleşimi: Omurgadaki dejenere olmuş diskler yapay araçlar ile değiştirilirler.
- Kipoplasti: Omurgaya bir balon yerleştirilir ve böylece ilgili bölgenin düzelmesi ve dengelenmesi sağlanarak ağrılar giderilir.
Ağrısız bir hayat dilerim.
Dr. Josh Axe’nin makalesinden faydalanılarak hazırlanmıştır.
