Omurga, vücudumuzun dik durmasını ve hareket kabiliyetimizi sağlar. Omurga, omur (vertebra) olarak adlandırdığımız kemiklerden oluşur. Bahsettiğimiz bu omurlar arasında, disk adı verilen destek dokuları vardır. Diskler omurlar arasında bir tampon vazifesi görür ve hareket kolaylığı sağlar. Boynumuzda 7 tane omur ve bunların arasında 5 tane disk bulunur. Disklerin içi jelatinöz adı verilen jelimsi bir sıvı ile doludur. Dışlarındaysa sert bir doku bulunmaktadır.
Boyun fıtığı neden olur?
Travmalar, zorlanmalar, uzun süre hareketsizlik ve diskin yaşlılığa bağlı su kaybetmesi sonucu disklerde dejenarasyon ve fonksiyon kaybı meydana gelir. Diskin dış tabakası yıpranarak ya da yırtılarak içindeki jelimsi sıvı omur ve sinir aralıklarına sızar. Bu duruma boyun fıtığı denir. Disk normal özelliğini zamanla kaybeder ve kireçlenir. Etrafındaki sinirlere baskı yapar. Bunun sonunda boyun fıtığına özgü belirtiler ortaya çıkar.
Başlıca boyun fıtığı nedenleri, boynu uzun süre hareketsiz tutarak bir noktaya bakmak, bilgisayar ve TV karşısında uzun süre oturmak, egzersiz yapmamak ve soğuk klimaların olduğu ortamda bulunmaktır.
Bazen sorun sadece yapısal olarak ortaya çıkabilir. Boyun fıtığında ailesel faktörler de önemlidir. Kişinin ailesinde boyun fıtığı varsa, kendisinde de ortaya çıkma ihtimali vardır. Boyna alınan darbeler ve geçirilmiş kazalar da boyun fıtığına yol açabilir. Ayrıca boyun fıtığı, meslek hastalığı olarak da karşımıza çıkmaktadır. Ev hizmetlerinde çalışan kadınlarda, şoförlerde, bankacılarda ve uzun süre bilgisayar ile çalışması gereken mesleklerde boyun fıtığı sık görülmektedir.
Boyun fıtığının belirtileri nelerdir?
- Boyun, sırt, kol ve omuzlarda geçmeyen, giderek artan ağrı
- Boyundan sırta ve omza doğru yayılan ağrı
- Kollarda, karıncalanma, uyuşma ve his kaybı
- Kollarda güç kaybı
- Reflekslerde azalma
- Kollarda incelme
Boyun ağrısı toplumda sıklıkla görülür ve en büyük nedeni de boyun fıtığıdır. Boyun fıtığı çoğunlukla L5-L6 arasında görülür. Bunun nedeni bu omurların çok hareketli olması ve strese daha fazla maruz kalmasıdır.
Boyun fıtığı teşhisi nasıl konur?
Hasta, beyin ve sinir cerrahisi uzmanına, yukarıda sayılan şikayetler ile gittiğinde doktor önce detaylı fizik muayene yapar. Daha sonra MR, bilgisayarlı tomografi ve EMG isteyebilir. Bu tetkiklerde boyun fıtığının yeri, fıtığın şiddeti ve sinirlerin etkilenme oranı belirlenir.
Boyun fıtığı tedavisi nasıl yapılır?
Boyun fıtıklarının büyük çoğunluğu ameliyatsız iyileşir. Tedavide ilk önceliği hastanın bilinçlendirilmesidir. Hastaya doğru duruş ve oturma pozisyonu öğretilir. Ağır yük taşımaktan kaçınması gerektiği söylenir. Hastalar tedavi süresince lokal ısı tedavisinden büyük fayda görürler. İlaç tedavisi olarak ağrı kesiciler ve kas gevşeticiler kullanılabilir. Akut dönemde ilk üç gün, boyunluk kullanımı hastayı rahatlatabilir. Daha uzun süre boyunluk kullanımı boyun kaslarını zayıflatacağından tavsiye edilmez. Deneyimli fizik tedavi uzmanları ile boyunda itme, çekme ve germe egzersizleri yapılabilir. Boyun omuru çevresindeki kasları güçlendirmek için boyun fıtığı egzersizleri önerilir.
Boyun fıtıklarının büyük çoğunluğu ameliyatsız iyileşir. Hastanın kol ve ellerinde ilerleyici güç kaybı varsa ve hasta diğer tedavilere cevap vermiyorsa cerrahi düşünülebilir. Boyun fıtığı ameliyatı, beyin cerrahları tarafından yapılan bir ameliyattır.
Boyun fıtığı ameliyatı hakkında bilgi
Günümüzde boyun fıtığı ameliyatları, boynun ön kısmından mikrocerrahi yöntemi ile gerçekleştirilir. Bu ameliyatta amaç diskin sinire baskı yapan kısmının çıkarılmasıdır. Buna diskektomi denir. Günümüzde hasar görmüş diskler, cerrahi olarak çıkarılmakta ve yerine protezler konulabilmektedir. Ancak protez uygulaması her hasta için uygun değildir.
Genç hastalarda disk protezi kullanılırken, yaşı 40’tan büyük hastalarda disklerin kaynamasını sağlayacak kafes yerleştirme yöntemi uygulanır.
