Boyun düzleşmesi boynun çeşitli sebeplerle eğri kıvrımını kaybederek düzleşmesi durumudur. Normalde insanların omurgaları boyun, sırt ve L5-S1 seviyesinde biraz kıvrımlı ve eğri bir şekle sahiptir.
Omurganın S şeklini oluşturan bu eğriler, boyun ve bel hizasında lordotik yani öne doğru oyuk, ve üst sırt hizasında kifotik yani geriye doğru çıkık olarak adlandırılırlar. Bu eğriler vücudun yapısının dengelenmesine ve korunmasına, hareketten kaynaklanan şokları emmeye, kafanın ağırlığını düzgün ve rahat bir şekilde taşımaya yardımcı olur.
Lordosis kişinin normal olan doğal lordotik eğrisini etkiler. Bu eğrinin çok içe doğru kıvrıldığı uruma lordoz adı verilir. Lordoz bireyin belini ve boynunu etkileyebilir. Bu durum, omurga üzerinde aşırı baskıya neden olarak, ağrı ve rahatsızlık hissedilmesi sağlayabilir. Şiddetli ve tedavi edilmeyen vakalarda bireyin hareket kabiliyetini olumsuz yönde etkileyebilir.
Boyun düzleşmesi tedavisi, bu eğrinin ne kadar ciddi değiştiğine göre değişir. Bir çok vakada durumu fizik tedavi ve günlük egzersizlerle yönetmek mümkündür. Boyundaki eğrinin bütünüyle ortadan kalkıp, diğer tarafa doğru çıkıntı yapmasına ise servikal kifoz adı verilir.
Boyun Düzleşmesi Neden Olur?
Boyun düzleşmesinin baş nedeni boyun omurgasının sürekli dik durmasına neden olan anormal bir eğridir. Bu eğri hastanın kendi davranışlarından veya çeşitli tıbbi durumlardan dolayı anormal hal alabilir.
Kişinin kendi davranışları da boyun düzleşmesine neden olabilir. Uyanıkken ya da uyurken kötü duruşta kalmak, masa başında ergonomik olmayan bir düzende çalışmak, mobil cihazlara hep boyun eğik şekilde bakmak ve çeşitli mesleki koşullar boyun düzleşmesine kaynak olabilir.
Bu davranışların yanı sıra çeşitli farklı tıbbi durumlar da boyun düzleşmesine yol açabilir.
Özellikle yaşlılıktan dolayı disklerde ortaya çıkan dejeneratif disk hastalıkları omurgadaki disklerin incelmesine ve çökmesine neden olabilir.
Omurgada yaşla gelen bu değişiklikler hastanın boynunun doğal eğriliğini kaybettirebilir ve zaman içerisinde boyuna yüklenen ağırlık nedeniyle dengesizliğe yol açabilir. Dejeneratif disk hastalıkları birçok vakada yaşın ilerlemesiyle birlikte daha ağır bir hal alır.
Araba kazası, düşme veya spor yaralanması dahil olmak üzere farklı yaralanma türleri travmaya ve boyun düzleşmesine neden olabilir. Özellikle boyun omurunu tutan bağlar kopar veya yırtılırsa, omurga öne doğru eğilebilir ve omurga boşluğunda daralma ortaya çıkabilir.
Boyun fıtığı ameliyatlarında uygulanan laminektomi de bir başka neden olarak sayılabilir.
Bu prosedür arasında lamina çıkarılır. Her ne kadar laminanın çıkarılması sinirler için daha fazla alan yaratsa bile, omurlar arasındaki faset eklemlerin düzeninin bozulmasına neden neden olabilir. Bu komplikasyon çoğunlukla prosedüre giren yetişkinlerde değil, çocuklarda görülür. Başarısız boyun omuru kaynamaları da bu duruma yol açabilir.
Spondilolistezis, alt omurlardan birinin aşağıdaki kemiğe doğru kaydığı bir omurilik durumudur. Genellikle terapi veya ameliyatla tedavi edilir. Osteoporoz, kemik yoğunluğu kaybına neden olan ve kırık riskini artıran bir kemik hastalığıdır.
Boyun Düzleşmesi Ne Gibi Komplikasyonlar yaratabilir?
Boyun düzleşmesi hastanın boynunu ne kadar esnetebileceğini kontrol eden bağlar üzerinde aşırı baskıya neden olur. Bu bağ kafatasının arkasından başlar, boynun arkasından devam eder ve servikal omurgadaki son kemiğe kadar uzanır.
Düz boyun sendromu olan bireylerde ortaya çıkan hareket sınırlaması ve sertlik omurganın şok emme kapasitesini azalttığı için hastalar daha ciddi yaralanmaya yatkın hale gelebilir. Bu durumun hissedilen ağrılar ile ilişkilendirilmesi zor olduğu için, hastalar bu sınırlamaların farkına sadece yaralandıktan sonra varabilir.
Düz boyun sendromlu bireylerde bazı yaralanmalar omuriliğin kendisine kadar ulaşabilir. Bu da boyunda ağrıya, baskıya, kafatasının tabanında uyuşmaya veya karıncalanmaya, çift görmeye ve yutma zorluğuna neden olabilir.
Boyun Düzleşmesinin Belirtileri Nelerdir?
Boyun düzleşmesi olan hastada birden fazla belirti olabilir. Bu belirti ve semptomlar bir çok vakada hafif başlarlar ve zaman içerisinde gelişerek ağırlaşırlar.
Boyun düzleşmesinin belirtileri arasında öncelikle boyun ile el ve ayak parmaklarında kas ağrıları olmak üzere sertlik, hareket kabiliyetinde azalma, baş ağrısı, koordinasyon sorunları, kas zayıflığı, omurga şekil bozukluğu, felç ve mesane, bağırsak kontrol sorunları sayılabilir.
Boyun düzleşmesi olan her hasta aynı belirti ve semptomları yaşamaz. Özellikle felç, mesane ve bağırsak kontrol sorunları yalnızca çok ağır vakalarda, özellikle durum tedavi edilmeden bırakıldığında ortaya çıkar.
Boyun Düzleşmesi Tanısı Nasıl Konur?
Boyun düzleşmesinin tanısı için öncelikle bir fiziksel muayene yapılması gereklidir. Bu muayene sürecinde beyin ve sinir cerrahisi uzmanı hastanın tıbbi geçmişini dinler.
Bu fizik muayenesi sürecinde gözlemlenen belirti ve semptomlara göre doktor röntgen, MR görüntüleme veya bilgisayarlı tomografi taraması gibi görüntüleme teknikleri isteyebilir.
Boyun eğriliğinin kişiden kişiye, hastanın anatomisine göre değişiklik göstermesi nedeniyle kesin bir ölçüsü yoktur. Bununla birlikte genellikle boyun eğrisinin 20 dereceden az veya 40 dereceden fazla olduğu vakalarda boyun eğriliği tanısı konulabilir.
Boyun Düzleşmesi Nasıl Tedavi Edilir?
Boyun düzleşmesi tedavisi, neden olan duruma göre farklılık gösterir. Boyun düzleşmesi olan hastalara genellikle fizik tedavi, yaşam tarzı değişiklikleri ve gerekli olduğu vakalarda cerrahi müdahale önerilir.
Cerrahi müdahalenin gerekli olduğu durumlarda bireyler iyileşme sürecinin ardından normal faaliyetlerini gerçekleştirebilirler. Ameliyattan sonra, insanlar genellikle iyileşme üzerine normal aktivitelere devam edebilirler, ancak üç aya kadar bir destek takmaları gerekebilir.
Birçok vakada boyun düzleşmesi hastanın davranışlarından kaynaklanan mekanik bir sorun olduğu için fizik tedavi ve duruş alışkanlıklarının değiştirilmesi yeterli olabilir. Boyunluk ve hafif ağrı kesici ilaçlarla birlikte fizik tedavi, boyun eğrisi omurilik üzerinde baskı oluşturmadığı ve başka sorunlara neden olmadığı sürece tavsiye edilecektir.
İlaç tedavisi, davranışlar değiştirilmediği sürece sadece semptomları hafifletmeye yarayacaktır. Genellikle çeşitli tıbbi sebeplerden kaynaklanan ve omurilik üzerinde baskı oluşan durumlarda cerrahi müdahale yapılabilir.
Boyun düzleşmesinin ağır bir türü olan servikal kifoz için en yaygın cerrahi türü spinal füzyon cerrahisidir. Fizik tedavi kendi başına ya da cerrahi müdahale sonrasında reçete edilebilir. Fizik tedavi sürecinde kasları güçlendirmek için fizyoterapistin ve doktorun tavsiye ettiği çeşitli boyun egzersizleri düzenli bir şekilde gerçekleştirilmelidir.
